Srpski dinar je u samom vrhu najstarijih valuta na svetu koje su još uvek u zvaničnoj upotrebi.
Koju god listu najstarijih novčanih jedinica koje su još uvek u upotrebi da orvorite, prnaćićete tamo srpski dinar među prve tri.
Uvek je tu britanska funta koja se koristi zvanično od 1222. godine, mada ima korišćenja engleske funte kao novca još od otprilike 800. godine.
Tu je uvek i ruska rublja koja se kontinuirano koristi još od početka 13. veka tj. oko 1200. godine.
I tu takođe dolazimo do srpskog dinara koji se zvanično koristi od 1214. godine, što vidimo u poveljama brata Svetog Save kralja Stefana Prvovenčanog (1196–1227) koji pominje upotrebu njegovog dinara.
Međutim, te liste najstarijih valuta koje su danas u upotrebi će morati uskoro da menjaju redosled, jer po najnovijim istraživanjima, kovanje srpskog dinara je prvi otpočeo srpski knez Sveti Jovan Vladimir oko 1000. godine.
Zahvaljujući istraživanju arheologa Raška Ramadanskog, znamo da je negde, u prvom delu vlasti prvog srpskog sveca i kneza Svetog Jovana Vladimira, pre pokoravanja srpskih zemalja od strane bugarskog ustanika jermenskog porekla Samuila (976–1014), postojalo kovanje srpskog novca sa likom ovog sveca/kneza i natpisom na latinskom jeziku: „BLADIMIRVS“.
Ovaj novac je rađen po uzoru na romejske novčanice u to vreme.
Na aversu tog dinara Svetog Jovana Vladimir vidi se prikaz srpskog kneza Jovana Vladimira, pripadnika dinastije Vojislavljevića, druge poznate srpske dinastije nakon Vlastimirovića. On drži orb i skiptar u rukama sa krunom na glavi, kao i romejski uzori u to vreme.
Na reversu se nalazi Krst upisan u krug i okolo je natpis na latinskom: „BLADIMIRVS“.
Pojava latinizovanih srpskih imena ispisanih latinskim jezikom u ranom srednjem veku nije uopšte neobična pojava. Setimo se na primer krstionice srpskog kneza Višeslava iz 8. veka na kojoj srećemo njegovo ime kao „WISSASCLAVO“. Imamo recimo takođe i pismo iz 873. godine u kome rimski papa Jovan VIII piše srpskom vladajućem kneza Mutimiru Vlastimiroviću (Strojimirovom bratu) u kome ga naziva „MUNTIMERUS“ itd.
Takođe, mi Srbi smo bili u ranom srednjem veku nastanjeni u najvećoj meri, na teritoriji koja je prpadala Rimskoj Crkvi tada još uvek nepodeljene i jedinstvene Hrišćanske Crkve. Da je to tako vidimo i po crkvenoj terminologiji koja do dan danas živi među Srbima, a potiče iz latinskog jezika poput „COMpater“ iz kog potiče naš „KUM“ ili „altare“ tj. naš „oltar“ ili „oleum“ „ulje“. To takođe pokazuje da je, pored grčkog jezika (kakav srećemo recimo na Strojimirovom prstenu „Κ[ύρι]ε βοήθ[ησον] Στροϊμήρ“) i upotreba latinskog jezika u Srbiji ranog srednjeg veka bila itekako zastupljena.
Negde u ovom periodu, pored našeg kneza Jovana Vladimira Vojislavljevića, u Evropi imamo još dva vladara sa imenom „Vladimir“:
—Vladimir Rasate bugarski vladajući knez u periodu od 889. do 893. godine, i
—Vladimir I Veliki knez Kijevske Rusije, koji je vladao od 978. do 1015. godine i koji je 988. godine pokrstio čitavu Rusiju.
Kako sad znamo da ovaj novac nije kovao bugarski ili ruski knez Vladimir, koji su vladali otprilike u isto vreme kao i srpski Vladimir?
Prosto sistemom eliminacije dolazimo do zaključka da je ovo sigurno novac srpskog kneza koji je stolovao iz Skadra Svetog Jovana Vladimira.
Bugarski knez Vladimir Rasate, sin prvog bugarskog hršćanskog kana/kneza Borisa Mihaila, koje bio u srpskom zarobljeništvu, kada je početkom 9. veka srpski knez Mutimir žestoko porazio Bugare, ne može biti kovač ovog novca prosto zato što je bio otpadnik od Hrišćanstva. Za razliku od oca Borisa Mihaila, Vladimir je za vreme svoje kratke i turblentne vlasti pokušao da ukine Hrišćanstvo i da se vrati u paganizam, tako da on sigurno ne bi pravio novac sa svojim likom uz hrišćansku simboliku.
Veliki ruski tj. kijevski knez Vladimir I Veliki Svjatoslavič takođe ne može biti kovač ovog novca jer on tokom svoje vlasti već uveliko kuje i srebrni i zlatni novac ali taj novac je u to vreme u Rusiji već kovan na ćiriličnom pismu. Ne postoji nijedan ruski novac koji je kovan na latinskom.
Srbija je u srednjem veku dosta koristila latinski jezik i imamo čak novce Nemanjića kovane i na latinskom, tako da sistemom eliminacije dolazimo do jedinog valjanog zaključka da je ovo u pitanju prvi poznati kovani srpski novac i da ga je kovao srpski knez Jovan Vladimir Vojislavljević.
Do sada se smatralo da je najstariji pronađeni srpski novac kovao srpski kralj Radoslav Nemanjić oko 1230. godine u svojoj prestonici Rasu.
Međutim, arheološkim istraživanjima kovanje prvog srpskog novca zasigurno možemo pomeriti za više od 200 godina u prošlost, u vreme Svetog Jovana Vladimira.
/Istorija Srba/
