Radojka Lakić – spomenik narodne heroine iz Skender Vakufa

0
1544

Rođena je u Skender Vakufu. Pošto joj je otac bio učitelj, porodica se mnogo selila, pa je niže školovanje završila u nekoliko gradova Bosne i Hercegovine, i na kraju, u Šapcu. Još od 1935. godine je članica Saveza komunističke omladine Jugoslavije. Njenom liku i đelu posvećena je skulptura Stratište, čiji je autor skulptor Alija Kučukalić, a koja se nalazi u Spomen-parku Vraca u Sarajevu. Ova narodna heroina je od srednjoškolskih dana i pohađanja gimnazije u Bijeljini bila upućena u ideje radničkog pokreta i revolucije. Tada se uključila u ljevičarski omladinski pokret, iako su je njeni roditelji redovno nastojali odvratiti od toga tako što su je zatvarali u kuću i tukli. Radojka je istrajala u svojim uvjerenjima, te je 1936. godine u Beogradu upisala Tehnički fakultet, i pridružila se studentskom pokretu, SKOJ-u, a onda i KPJ-u. Iako je živjela u velikoj oskudici, prisustvovala je svim demonstracijama i sastancima, i često bila hapšena.

Političku aktivnost je, u toku studija, nastavila u okviru raznih studentskih udruženja. 1937.godine postala je članica KPJ.Među prvima proglašena Narodnim herojem Jugoslavije.

Pred rat se zaposlila u Glavnoj pošti u Beogradu. U poštansko-telegrafsko-telefonskoj struci radilo je tada oko 40% žena, koje su, u okviru udruženja, formirale „Ženski odsjek” (1935.), koji je razradio plan svoje delatnosti među PTT službenicama i radnicama. Kasnije je formirana i ženska sekcija koja je okupljala žene. Radojka je bila aktivna u svim tim udruženjima, posebno jer su se u Udruženju PTT radnika i službenika u Beogradu formirali kružoci koji su okupljali simpatizere KPJ . U kružocima su vršene pripreme za prijem u partijsko članstvo.

Radojka je učestvovala, kako u sindikalnom organizovanju i partijskom radu, tako i u svim studentskim akcijama. U jednoj akciji (1940.) je ranjena u glavu.
Posle bombardovanja Beograda, otišla je roditeljima u Bjeljinu, a zatim u Sarajevo, Radojka Lakić bila je jedna od najaktivnijih članica sarajevskog pokreta otpora, u kojem je od juna 1941. godine đelovala kao sekretarka ćelije na Baščaršiji. Od momenta kada je stigla u Sarajevo, ni na jednom mjestu nije spavala dvije noći uzastopno. Bježeći od ustaša, stalno je mijenjala mjesto boravka, koristila lažne legitimacije i gradom išla pod zarom. Sa legitimacijom na ime Marija Hodak uhapšena je početkom septembra 1941. godine. U njedrima je nosila revolucionarne proglase KPJ i dijelove historije Komunističke partije Sovjetskog Saveza, koji su pronađeni prilikom pretresa. Nakon brutalnog mučenja, osuđena je na smrt strijeljanjem, te se odbila žaliti na presudu. Strijeljana je 28. septembra 1941. godine na Vracama. Pred strijeljanje je ispušila cigaretu i uzviknula: „Smrt fašizmu, sloboda narodu!”. Sahranjena je u Grobnici narodnih heroja u Spomen-parku Vraca, a skulptura Stratište, koja joj je posvećena, više puta je bila vandalizirana i nedostaje joj desna ruka. Ulice u Bijeljini i Sarajevu su nosile njeno ime, ali su preimenovane nakon posljednjeg rata.

Sahranjena je u spomen grobnici narodnih heroja na Trebeviću. Jedna ulica u Beogradu nosi njeno ime.

Izvor: yu-nostalgija.com

Foto: spin-portal.info