Manastir Knežina je manastir Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u selu Knežina, 11 kilometara od Sokoca. Manastir je posvećen Presvetoj Bogorodici, a sam manastirski hram svetim ravnoapostolnim caru Konstantinu i carici Jeleni.
Istorija:
Episkop zvorničko-tuzlanski g. Vasilije je svojom odlukom E.br. 146 od 08. aprila 1989. godine odlučio, a Sveti arhijerski sinod Srpske pravoslavne Crkve svojom odlukom Sin. br. 1032 od 13. aprila 1989. godine potvrdio da dotadašnji parohijski hram Knežinske parohije proglasi manastirom Presvete Bogorodice u Knežini – metoh manastira Hilandara.
Povodom obilježavanja 600 godina od Kosovske bitke 13. avgusta 1989. godine održan je u Knežini veliki narodni sabor i svečano proglašeno otvaranje novog manastira Presvete Bogorodice. Tom prilikom svetu liturgiju služili su episkopi: budimski Danilo, dalmatinski Nikolaj, sremski Vasilije i zvorničko-tuzlanski Vasilije uz sasluženje velikog broja sveštenika i đakona Eparhije zvorničko-tuzlanske i drugih eparhija Srpske pravoslavne Crkve. Liturgiji i proslavi prisustvovalo je (prema nekim procjenama) oko 100 000 vjernika, što je nezapamćeno u istoriji ovih romanijskih krajeva. Gosti su bili predstavnici rimokatoličke crkve kao i islamske vjerske zajednice. Posebno treba istaći da su tom prilikom sa Kosova i Metohije došli vjernici u preko 100 autobusa. Tom prilikom u manastir su donesene čestice moštiju Svetog cara Lazara i kopija ikone Trojeručica koja je trajno ostala da se čuva u manastiru. Prvi monasi ovog manastira stigli su 2014. godine. Odlukom svetog arhijerejskog sabora SPC od 15. odnosno 16. maja 2019. godine manastir Knežina prelazi iz eparhije zvorničko-tuzlanske u sastav mitropolije Dabrobosanske.
Prema predanju o čemu svjedoče temelji, prijašnji manastir je izgrađen 1371. godine kod izvora Knežine. Graditelj manastira je bio Andrijaš, brat Marka Kraljevića. Andrijaš je tada podigao deset crkvi, od čega su tri bile velike, a ostalih sedam manjih, smještene u obližnjim selima. Jedna crkva se nalazila na mjestu današnje, druga crkva, kako kaže jedno narodno predanje, je pretvorena u Sultan Selimović džamiju, dok se za treću ne zna mjesto. Manastire u Knežini su uništile Osmanlije. Obnovu stare crkve započeo je prota Stevo Todorović 1926. godine, a obnovio je u obliku crkve brvnare. Novi hram osvećen je 1926. godine, a za kuma je izabran Pero Vuković iz Babina. Zvona za ovu bogomolju je priložio Nešo Jovanović. Crkva je postradala u Drugom cjetskom ratu kada su je ustaše spalile i opljačkale. Sadašnji hram je sagrađen 1926. godine na temeljima drvene crkve. Novi hram sagrađen je od kamena (sige), a gradio ga je neimar Neđo Maksimović iz Srebrenice.
U neposrednoj blizini hrama se nalaze neistraženi stećci, termomineralni izvor Toplik, i neistražena pećina iz koje izvire rijeka Bioštica.
Foto: Dobrila Abazović
Izvor: Vikipedija
