Moderna istorija Srba najviše se ogleda u potresnoj slici egzodusa sarajevskih Srba, svjesno podnoseći najveću žrtvu stvaranja Republike Srpske.
Sarajevski Srbi branili su svoja ognjišta od nekoliko puta brojnijeg neprijatelja, a nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma, s obzirom na teritorijalnu raspodjelu, otišli su iz Sarajeva kao najveće patriote, podnoseći žrtve svega onoga što se dešavalo.
Savlađujući sniježnu oluju, u izbjegličkim kolonama, Srbi su napustili tadašnje odbranjene opštine Grbavicu, Nedžariće, Ilidžu, Ilijaš, Hadžiće, Vogošću, Rajlovac i ostala naselja, sela.
Međunarodna zajednica, koja je izigravala humanitarca tokom rata, posmatrala je egzodus Srba koji su bili prepušteni sami sebi.
Na pravoslavni praznik Zadušnice 17. februara, 1996. godine egzodus je otpočeo, a srpski civili su morali da spakuju najnužnije stvari i krenu u neizvijesnost, i pored toga mnogi stanovnici tadašnjih opština u kojima su živjeli Srbi, krenuli su da otkopavaju mošti svojih pokojnika, ne želeći da iko skrnavi grbovove njihovih najmilijih.
Srbi su morali da napuste dotadašnje srpskosarajevske opštine već 23. februara, iako je rok prema Dejtonu, bio utvrđen 19. marta.
Međunarodna misija u Bosni i Hercegovini je dozvolila da Alija Izetbegović , preko medija, poruči da će „svaki Srbin koji je nosio pušku biti izveden pred sud”. Jasno je dato do znanja sarajevskim Srbima šta ih čeka, ako ostanu u Sarajevu.
Autor mape: Ivan Vukićević, [email protected]
